Metody rozbiórki budynków

Obiekty budowlane mają ograniczoną żywotność i po upływie kilkudziesięciu lat od budowy zazwyczaj wymagają rozbiórki. Wykonuje się ją również w innych sytuacjach gdy budynek lub inna konstrukcja nie spełnia już swojego zadania, jest przestarzała czy też z powodu uszkodzeń użytkowanie jej zagraża bezpieczeństwu. Proces rozbiórki jest równie skomplikowany jak budowa i może być realizowany jedną z trzech metod.

Metoda ręczna

Najstarszą metodą rozbiórki obiektów budowlanych jest metoda ręczna. Stosowano ją już wiele wieków temu w czasach, w których nie było jeszcze nowoczesnych, specjalistycznych maszyn. Również stawiane wówczas konstrukcje były znacznie prostsze i wykonywane z kilku podstawowych materiałów. Dlatego rozebranie domu drewnianego czy budynku gospodarczego można było przeprowadzić tylko siłą ludzkich rąk.

Zaletą ręcznej rozbiórki obiektów budowlanych jest możliwość odzyskania dużej ilości wykorzystanych materiałów.

Deski, belki i inne elementy konstrukcji takie jak rynny, progi, stolarka otworowa czy rury instalacyjne są demontowane w taki sposób, że nie ulegają zniszczeniu. Często można kupić takie drzwi lub orynnowanie z drugiej ręki i wykorzystać je np. w domku na działce czy w piwnicy.

Obecnie ręczne metody wyburzania stosuje się w przypadku budynków:

• drewnianych,
• o małych gabarytach,
• mających nie więcej niż dwie kondygnacje,
• pozbawionych skomplikowanych instalacji,
• gospodarczych.

Metoda maszynowa – wyburzenie mechaniczne

Wyburzenia obiektów budowlanych metodą maszynową są realizowane szybciej, ale przy większym nakładzie kosztów i niższym odzysku materiałów. Zazwyczaj stosuje się je przy konstrukcjach murowanych, które trudno rozebrać ręcznie cegła po cegle.

Koszty generuje przede wszystkim wykorzystanie maszyn, które są drogie w eksploatacji i wymagają wykwalifikowanego operatora.

Wyburzanie tą metodą polega na rozbijaniu murów i przemieszczaniu powstałej w ten sposób masy rozbiórkowej do poziomu gruntu. Wymaga to fachowej wiedzy, która pozwala w bezpieczny sposób wykorzystać zjawisko grawitacji.

Do wyburzania metodą maszynową (mechaniczną) wykorzystuje się koparki wyposażone w specjalny osprzęt taki jak nożyce czy szczęki, ładowarki, dźwigi itp.

Plusem jest brak potrzeby angażowania dużej grupy pracowników. Ich obecność na placu rozbiórki jest nawet zabroniona ze względów BHP. Materiał porozbiórkowy może być tylko częściowo wykorzystany, np. jako kruszywo do budowy dróg.

Metoda wybuchowa

Najszybszą, ale też najbardziej skomplikowaną metodą wyburzania obiektów budowlanych jest wykorzystanie materiałów wybuchowych.

Stosuje się ją przede wszystkim w przypadku wysokich konstrukcji takich jak wieżowce mieszkalne, wielopiętrowe budynki biurowe, kominy fabryczne itp.

Podstawową zasadą takiej rozbiórki jest osłabienie ważnych elementów nośnych obiektu w taki sposób, że przegrywa on z siłami grawitacji i sam się zapada.

Często zjawisko to określa się terminem implozji, który jednak ma zupełnie inne znaczenie i przy metodzie wybuchowej nie opisuje jej rzeczywistej specyfiki.

Metoda wybuchowa, wbrew pozorom, jest bardzo skomplikowana i wymaga wielu dni przygotowań oraz precyzyjnych obliczeń. Niekiedy graniczy ona ze sztuką, stawiając specjalistów przed prawdziwymi wyzwaniami. Często bowiem tym sposobem wyburza się obiekty ulokowane wśród innej zabudowy, gdzie prace trzeba przeprowadzić bez uszkadzania sąsiednich budynków.

Od inżynierów wymaga się też umiejętności wskazania wrażliwych stref obiektu oraz obliczania siły wybuchu niezbędnej do położenia konstrukcji. Do wyburzania wybuchowego najczęściej wykorzystuje się nitroglicerynę lub dynamit.

Rozbiórka i burzenie obiektów budowlanych – ogólne zasady

Zarówno rozbiórka ręczna, jak i mechaniczne czy wybuchowe wyburzanie obiektów powinny się odbywać zgodnie z przepisami Prawa budowlanego. Przestrzeganie ich jest tu równie istotne, jak w przypadku budowy obiektu.

Co ważniejsze, niektóre metody wyburzania mogą stwarzać znacznie większe zagrożenie bezpieczeństwa niż budowanie. Dlatego istotne jest zarówno uzyskanie zezwolenia na przeprowadzenie takich prac, jak i zabezpieczenie terenu rozbiórki czy wyburzania oraz postępowanie zgodnie z zasadami BHP (np. praca tylko na najwyższej kondygnacji czy odłączenie instalacji przed rozpoczęciem rozbiórki).